Thực đơn cho người bị tiểu đường tuýp 2 là một trong những yếu tố quan trọng hỗ trợ duy trì chỉ số đường huyết ổn định và quản lý căn bệnh một cách hiệu quả. Bài viết này sẽ giới thiệu những nguyên tắc cơ bản và cung cấp một thực đơn mẫu để giúp bạn xây dựng chế độ ăn uống phù hợp với nhu cầu của bản thân.
Nguyên tắc chính của thực đơn cho người bị tiểu đường tuýp 2
Nguyên tắc cơ bản của thực đơn cho người bị tiểu đường tuýp 2 là duy trì mức đường huyết ổn định và lựa chọn các nhóm thực phẩm dinh dưỡng.
Trong chế độ dinh dưỡng nên có: 50% là rau củ không chứa tinh bột, 50% còn lại bao gồm những thực phẩm tốt cho sức khỏe như: ngũ cốc nguyên hạt, thịt nạc, các loại hạt, đậu, trái cây tươi cũng như các chất béo lành mạnh.
Kiểm soát lượng carbohydrate
Nguyên tắc đầu tiên trong thực đơn cho người bị tiểu đường tuýp 2 là cần kiểm soát lượng carbohydrate. Điều này giúp duy trì mức đường huyết ổn định. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ, lượng carbohydrate cần thiết nên chiếm từ 45 – 50% tổng số năng lượng hàng ngày.
Ví dụ: Nếu chế độ ăn uống mỗi ngày là 1600 calo, thì lượng carbohydrate cung cấp sẽ tương đương với 135-180 g.
Người bị tiểu đường tuýp 2 nên tìm hiểu về các loại carbohydrate tốt và chọn lựa nguồn carbohydrate phức tạp, giàu chất xơ như ngũ cốc nguyên hạt, lúa mạch, quả hạch và rau củ.
Đảm bảo cung cấp đủ protein
Nguyên tắc thứ hai là đảm bảo cung cấp đủ protein chất lượng cao. Thực phẩm giàu protein giúp cung cấp năng lượng và có thể làm chậm quá trình xâm nhập glucose vào máu.
Trung bình lượng protein nên đạt 0,8g một ngày cho mỗi kg trọng lượng cơ thể. Trong chế độ dinh dưỡng của tiểu đường, tỷ lệ năng lượng do protein nên đạt 15-20% năng lượng khẩu phần.
Ví dụ, một người có cân nặng 70kg nên tiêu thụ khoảng 56 gram protein mỗi ngày.
Tuy nhiên, theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (ADA) thì không có một lượng protein cụ thể dành cho người tiểu đường tuýp 2. Bạn nên hỏi ý kiến của bác sĩ để được tư vấn cho từng trường hợp cụ thể tùy theo độ tuổi, cân nặng, mức độ hoạt động thể lực, đường huyết.
Liên hệ ngay với DIAB để được tư vấn chi tiết nhất. Hotline: 0768070727
Cân bằng vitamin và khoáng chất
Vitamin là yếu tố đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe, nhất là với những người bị tiểu đường. Thiếu hụt khoáng chất và vitamin cần thiết, người bị tiểu đường sẽ có nguy cơ gặp nhiều biến chứng nghiêm trọng như mắc các bệnh lý về thần kinh, tim mạch, mắt, thận và suy giảm hệ miễn dịch.
Các vitamin cần thiết trong thực đơn cho người bị tiểu đường tuýp 2: vitamin A trong cá, trứng, rau xanh, trái cây có màu cam, vitamin D, B, vitamin C có trong các loại trái cây và rau quả tươi hay vitamin B3 có trong ngũ cốc nguyên hạt, đậu, thịt, cá.
Chia nhỏ thành nhiều bữa ăn trong ngày
Cuối cùng, nguyên tắc cơ bản trong thực đơn cho người bị tiểu đường tuýp 2 là chia nhỏ thành các bữa ăn nhỏ và ăn đều trong ngày. Thay vì ăn 3 bữa lớn, việc ăn ít và thường xuyên giúp kiểm soát mức đường huyết và tránh tăng đột ngột sau khi ăn.
Ngoài ra, việc chia nhỏ thực đơn giúp tối ưu hóa quá trình tiêu hóa và hấp thụ dinh dưỡng. Thức ăn được tiêu hóa và hấp thụ hiệu quả hơn khi được phân phối đều trong ngày. Từ đó giúp hấp thụ của các chất dinh dưỡng tốt hơn và ngăn ngừa tình trạng tiêu chảy hoặc táo bón.
Bạn gặp khó khăn trong việc xây dựng thực đơn cho người bị tiểu đường tuýp 2 làm sao để đầy đủ chất dinh dưỡng và phù hợp với tình trạng sức khoẻ? Đừng lo lắng đã có DIAB.
Chỉ cần tải ứng dụng của DIAB về điện thoại, bạn sẽ được trải nghiệm tính năng thực đơn mẫu theo lượng calo mỗi ngày và xây dựng thực đơn cá nhân phù hợp. Không chỉ vậy, bạn còn có thể trò chuyện, hỏi đáp cùng bác sĩ.
Tìm hiểu thêm: 5 kế hoạch chăm sóc bệnh nhân đái tháo đường hiệu quả
Có nên ăn thực phẩm chay khi bị tiểu đường tuýp 2 không?
Việc ăn thực phẩm chay khi bị tiểu đường tuýp 2 là một quyết định cá nhân và nên được cân nhắc kỹ lưỡng. Chế độ ăn chay đã được chứng minh là có lợi cho người tiểu đường tuýp 2.
Thực phẩm chay bao gồm tăng cường tiêu thụ rau củ, quả, hạt và ngũ cốc nguyên hạt, từ đó cung cấp nhiều chất xơ và dinh dưỡng cho cơ thể. Các thực phẩm chay thường có ít chất béo bão hòa và cholesterol, điều này rất có lợi cho sức khỏe tim mạch.
Tuy nhiên, khi bạn bị tiểu đường tuýp 2, việc ăn chay cần được kết hợp với kiểm soát cẩn thận lượng carbohydrate và đồng thời theo dõi chỉ số đường huyết. Lưu ý phải đảm bảo chế độ ăn chay vẫn cung cấp đủ lượng protein và chất béo cần thiết, và hạn chế lượng carbohydrate đơn đường và tinh bột.
Carbohydrate là một nguồn dinh dưỡng quan trọng cung cấp năng lượng cho cơ thể. Tuy nhiên, việc tiêu thụ quá nhiều carbohydrate có thể dẫn đến tăng cân và các vấn đề liên quan đến sức khỏe như tiểu đường và bệnh tim mạch.
Đặc biệt, bạn sẽ nạp vào cơ thể nhiều lượng carbohydrate xấu khi ăn chay không khoa học. Thực phẩm chay chế biến sẵn như sườn chay, chả chay, các sản phẩm chay giả thịt,… chứa nhiều đường, muối, tinh bột có thể gây hại cho sức khỏe người tiểu đường.
Theo thông tin từ Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ, các loại thực phẩm chay giả thịt thường có nhiều muối và có thể chứa nấm mốc, gây ra các vấn đề về huyết áp, tim mạch và cân nặng, gây hại cho sức khỏe.
Chính vì vậy, hãy tham khảo ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ để được tư vấn cụ thể và cá nhân hóa thực đơn cho người bị tiểu đường tuýp 2.
Có nên uống nước ép trái cây khi bị tiểu đường tuýp 2 không?
Mặc dù nước ép trái cây tự nhiên có thể cung cấp nhiều vitamin và chất dinh dưỡng, nhưng nó cũng chứa một lượng lớn đường tự nhiên từ trái cây. Vì vậy, những người mắc tiểu đường được khuyến cáo tốt nhất nên hạn chế uống nước ép trái cây.
Theo nguyên tắc chung, ăn trái cây tự nhiên sẽ tốt cho sức khỏe hơn là uống nước trái cây hoặc sinh tố. Nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng việc uống nước ép trái cây thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường loại 2.
Có gì trong nước ép trái cây?
Ngoài vitamin C và canxi, nước ép trái cây còn chứa:
– Calo: 250ml ly nước cam không đường thường chứa khoảng 100 calo, so với 60 calo trong một quả cam tươi.
– Fructose (một dạng đường): nửa lít nước ép trái cây chứa nhiều đường hơn mức lý tưởng mà Tổ chức Y tế Thế giới khuyến nghị nên dùng trong một ngày (30g đường đối với nam, 24g đối với nữ)
– Thiếu chất xơ: nước trái cây luôn chứa ít chất xơ hơn trái cây nguyên quả và nước trái cây chế biến kỹ có thể không chứa bất kỳ chất xơ nào.
Mặc dù nước ép trái cây là nguồn cung cấp các chất dinh dưỡng tốt như vitamin C. Tuy nhiên, tốt hơn là bạn nên bổ sung vitamin C từ việc ăn trái cây nguyên quả hoặc ăn các loại rau lá xanh.
Nên ăn bao nhiêu bữa mỗi ngày khi bị tiểu đường tuýp 2?
Số lượng bữa ăn mỗi ngày cho người bị tiểu đường tuýp 2 thường được khuyến nghị là 5-6 bữa. Tuy nhiên, không có một quy tắc, chế độ ăn cụ thể nào có thể áp dụng cho tất cả mọi người, và số lượng bữa ăn nên được điều chỉnh dựa trên tình trạng sức khỏe và lời khuyên của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.
Đối với một số người, ăn 3 bữa chính (sáng, trưa và tối) kết hợp với 1-3 bữa ăn nhẹ giữa các bữa chính có thể phù hợp. Điều này giúp duy trì mức đường huyết ổn định và tránh cảm giác đói hoặc quá no. Bữa ăn nhẹ có thể là một khẩu phần trái cây có chỉ số GI thấp, một chút hạt, hay một ít sữa chua không đường.
Để biết chính xác số lượng bữa ăn và chế độ ăn phù hợp với bạn, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.
Tìm hiểu thêm: Chẩn đoán đái tháo đường type 2 thế nào?
Tiểu đường tuýp 2 không nên ăn gì?
Trong thực đơn cho người bị tiểu đường tuýp 2, có một số thực phẩm nên hạn chế hoặc tránh để duy trì mức đường huyết ổn định và quản lý bệnh. Vậy người tiểu đường tuýp 2 không nên ăn gì?
– Đường và thức uống có đường: Đường trắng, đường nâu, mật ong, syrups ngọt, đồ uống có gas ngọt, nước ngọt, và các đồ uống có đường cao. Chú ý đến thức uống có chứa nhiều đường ẩn như nước trái cây ngọt tự nhiên.
– Thực phẩm tinh bột: Bánh mì trắng, bánh ngọt, bánh quy, bánh mỳ xốp, bánh mì sữa, bánh mì mì, mì ống, gạo trắng, khoai tây trắng, bột mì, ngũ cốc đã chế biến, và các loại bánh mì, bánh quy, bánh ngọt có đường.
– Thực phẩm giàu chất béo bão hòa: Thực phẩm có chứa chất béo bão hòa cao như thịt đỏ mỡ, thịt gia cầm có da, da gà, chả lụa, xúc xích, thịt xông khói, mỡ động vật, kem và các sản phẩm có chứa chất béo bão hòa cao.
– Thức ăn nhanh và thực phẩm chế biến sẵn: Bữa ăn nhanh, thức ăn chiên và rán, bánh mì sandwich, khoai tây chiên, snack bỏ túi, và các loại thực phẩm chế biến có chứa chất bảo quản và chất tạo màu.
– Đồ uống có cồn: Rượu, bia và các loại đồ uống có cồn cao nên được hạn chế hoặc tránh hoàn toàn.
Tuy nhiên, việc hạn chế những thực phẩm trên không có nghĩa là bạn không thể thưởng thức chúng. Quan trọng là kiểm soát lượng và tần suất tiêu thụ để duy trì sự cân bằng và quản lý đường huyết.
Một chế độ ăn cân bằng, kết hợp với lối sống lành mạnh và việc tập thể dục, là quan trọng trong quản lý tiểu đường tuýp 2. Tham gia ngay chương trình Hướng dẫn thay đổi lối sống – Phòng ngừa đái tháo đường tuýp 2 cùng DIAB.
Với thông điệp “Chậm lại để Tốt hơn” chương trình huấn luyện trong vòng 12 tuần giúp phòng ngừa hoặc trì hoãn bệnh tiểu đường tuýp 2 và những vấn đề sức khoẻ khác. Cùng mục tiêu giúp người tham gia:
– Cung cấp kiến thức tiểu đường cần thiết
– Giảm 5% cân nặng hiện tại
– Hình thành thói quen vận động ít nhất 150 phút/tuần
– Phòng ngừa tiểu đường tuýp 2
– Cải thiện sức khỏe tinh thần
Kết luận
Hy vọng bài viết đã giúp bạn giải đáp những thắc mắc về thực đơn cho người bị tiểu đường tuýp 2. Một chế độ ăn uống cân bằng, bổ sung thực phẩm có nguồn gốc thực vật, chẳng hạn như rau và trái cây, cùng với với protein nạc, ngũ cốc nguyên hạt và chất béo lành mạnh từ thực vật là điều cần thiết.
Để được tư vấn thêm về chế độ ăn uống để quản lý tiểu đường loại 2, liên hệ ngay với DIAB qua hotline: 0768070727